Katherine Gardiner, Why Care. On Motivation In Care Ethics, 2008
Thema: wat beweegt iemand tot zorg voor een ander?
Probleem: hoe iemand tot zorg bewegen, wanneer de neiging tot zorgen bij hem/haar lijkt te ontbreken?
De onderstaande aspecten spelen een rol.
context |
||
zorggever |
zorg |
object van zorg |
ervaring, (welwillende) neigingen, zelfopschorting, openheid van geest, oordeelsvermogen (onafhankelijkheid van eigen voorkeuren), zelfbewuste en toekomstgerichte wilsnoodzakelijkheid, zelfbewuste normativiteit, plichtsgevoel |
(on)vrijwillig, (on)voldoende, de realiteit van de andere tot de jouwe maken, gedwongen worden door de realiteit van de ander, doen wat je vindt dat je moet doen (realiseren van je praktische identiteiten) |
kwetsbaarheid, lijden, aantrekkelijkheid |
Noddings (1984): andermans werkelijkheid bevatten en beseffen dat je dienovereenkomstig moet handelen, je gedreven voelen te handelen alsof je voor jezelft handelt, maar dan voor de ander. Het zelf opschorten, omdat het zich tussen de verzorgende en de verzorgde dringt. KG relativeert dit ‘opschorten van het zelf’ terecht tot een tijdelijke verschuiving in perspectief van je eigen belangen naar de belangen van de ander. Ook relativeert KG het vermogen om zich volledig in de ander te kunnen verplaatsen (cf de ervaring van pijn).
Frankfurt (1988, 1999): zelfbewuste en toekomstgerichte wilsnoodzakelijkheid – niet anders willen en kunnen dan zorgen (geen causale noch een logische noodzakelijkheid), mee gedwongen en gedreven door de ‘normatieve aantrekkingskracht’ (KG) van de ander.
Korsgaard (1996, 1998): de principes die je kiest zijn beslissend voor je wil en je praktische identiteiten, die tot uitdrukking komen in wat je doet. Als je niet doet wat je vindt dat je zou moeten doen, ervaar je de pijn van het negeren of ontkennen van je praktische identiteit – je bent jezelf niet. Je handelt moreel (sc zorgt), omdat je anders niet met jezelf zou kunnen leven.
[ OBW spanning tussen enerzijds de zelfopschorting bij Noddings en anderzijds het zelfbewustzijn bij Frankfurt en de zelfverwerkelijking bij Korsgaard? ]
[ OBW een alternatief blijft wat buiten beeld: het voldoen aan je zorgplicht en zorgdrang door de noodzakelijke zorg te organiseren via derden – of is dit een te mannelijke oplossing van het probleem? ]
literatuur
Frankfurt, H.G., The Importance of Wat We Care About. 1988
Frankfurt, H.G., Necessity, Volition and Love. 1999
Korsgaard, C.M., Creating the Kingdom of Ends, 1996
Korsgaard, C.M., The Sources of Normativity. 1998
Noddings, N., Caring. A Feminine Approach to Ethics and Moral Education. 1984